Kiedy skończyłam czytać pomyślałam o tych wszystkich biblijnych postaciach, które swoje wyjątkowe duchowe momenty przeżywały właśnie na pustyni. O Jakubie, który wyśnił swój sen śpiąc na kamieniu, o Mojżeszu, który pierwszy raz spotkał Boga w pustynnym, płonącym krzewie, a potem otrzymał przykazania na Górze Synaj. O Dawidzie błąkającym się po bezdrożach zanim został został królem. O Jonaszu, który mądrość odnalazł pod nadgryzionym przez robaczka drzewem. Wreszcie o Janie Chrzcicielu i Jezusie, którzy do swoich misji przygotowywali się na pustyni.
Przez lata utożsamiałam symbolikę pustyni z duchową posuchą, na którą musi spaść ożywczy deszcz. I nie jest to niebiblijny obraz, bo przecież taki pojawia się u proroków. Był to dla mnie symbol tego, że Bóg przychodzi do ludzi złamanych, zagubionych i opuszczonych. Ale z czasem zaczęłam myśleć, że to nie wszystko – przecież Jan Chrzciciel czy Jezus na pustynię nie wybierali się szukać posuchy. Zaczęłam zastanawiać się, co takiego jest na tej pustyni i ostatecznie wydaje mi się, że chodzi raczej o to – czego tam NIE MA. Jak sama nazwa wskazuje, pustynia to przecież miejsce, które jest puste. Nie ma ludzi, nie ma hałasu, nie ma zbyt wiele zajęć. Jest pustka i cisza, w których może trochę łatwiej coś zobaczyć i coś usłyszeć.
W naszym dzisiejszym życiu trudno o pustkę i ciszę. O ile w dawnych czasach, przed pojawieniem się elektryczności bywały okresy, kiedy ludzie musieli zwolnić – jak długie zimowe wieczory, teraz działamy na pełnych obrotach cały czas. Nawet, o ile jeszcze 10 lat temu zdarzały się chwilę, w których byliśmy zmuszeni do zatrzymania i pomyślenia, czekając w jakiejś poczekalni, albo jadąc autobusem, dzisiaj nam to niestety nie grozi, bo w każdej chwili możemy wyjąć smartfona z kieszeni. Nasze głowy są nieustannie bombardowane milionem informacji, nasze życie zajęte setkami dodatkowym zajęć i atrakcji, których dostarcza nam nowoczesna technologia. Nie ma pustki ani ciszy.
Nawet duchowe poszukiwania najczęściej ograniczone są do podejmowania rozlicznych aktywności – spotkań, rozmów, dyskusji, wykładów. Wciąż dostarczamy sobie nowych (albo i nie) informacji i bodźców. Ostatecznie również w życiu duchowym wiecznie za czymś gonimy, szukając wiedzy, doświadczeń, inspiracji. I często spotykamy się z głębokim rozczarowaniem, gdy te wszystkie działania nie przynoszą spektakularnych efektów.
Wybaczcie, że zadaję tak absurdalnie bluźniercze pytanie. Ale czy da się dogonić Boga? Czy doświadczenie Jego obecności nie jest zawsze darem i łaską? Więc może czasem byłoby lepiej zatrzymać się i posłuchać, żeby móc czegoś doświadczyć?
Mówi się, że szczęście albo sens życia można znaleźć tylko samemu, ale też nie da się go znaleźć goniąc za nimi. Podobnie jest przecież z miłością, której nie da się znaleźć “na siłę”, w sposób niepojęty od wieków – musimy po prostu zakochać się w konkretnej osobie. I nie wiadomo, jak to działa. Wiadomo jednak, że jeśli prosto z pracy, w której z nikim nie rozmawiasz, udasz się do domu, w którym zamkniesz się do wieczora i będziesz oglądać seriale i grać w kolejne gierki na komórce, to szanse na zakochanie się są raczej mierne.
Równie mierne, jak szanse na spotkanie Boga, kiedy nasze głowy są nieustannie zajęte rozlicznymi aktywnościami (nawet takimi z pozoru duchowymi).
Nie, nie będę nas wysyłać na prawdziwą pustynię. Trochę droga, daleka i kłopotliwa podróż, która w zasadzie nie gwarantuje ani pustki ani ciszy, a jedynie turystyczną atrakcję. Mam jednak pytanie – kiedy ostatnio zapewniłeś sobie chwilę bez zajęć, aktywności i hałasów? Kiedy ostatnio wyciszyłeś telefon, wyłączyłeś wszystkie rozpraszajki? Kiedy byłeś naprawdę sam i jak długo?
Mam dla Ciebie wyzwanie, nie dla wszystkich organizacyjnie łatwe do podjęcia. Idź na pustynię, chociaż na cały dzień. Idź na długą samotną wycieczkę, albo wyjedź gdzieś sam, a w ostateczności zostań w domu, jeśli jesteś w stanie w nim nic nie robić. Wycisz telefon, nie zajmuj się zbyt wiele zamartwianiem o teraźniejszość czy planowaniem przyszłości, po prostu pobądź w ciszy i pustce. I otwórz się na spotkanie, które być może przyjdzie. Nie dam Ci gwarancji, że wydarzy się coś co wywróci Twoje życie do góry nogami, ale myślę, że łatwiej o to… w ciszy i pustce.
Od momentu, gdy się budzimy aż do chwili, gdy ponownie kładziemy się spać, nieustannie myślimy, czujemy oraz decydujemy. Każdego dnia wciąż na nowo mamy więc szansę uświadomić sobie, że nasza wiedza bywa nieprzejrzysta, a perspektywa niepełna; że być człowiekiem to doświadczać ograniczeń w każdej możliwej formie.
Przed kilkoma tygodniami, gdy wraz z grupą bliskich znajomych siedzieliśmy do późnych godzin nad przygasającym już ogniskiem, przyjemnie wtuleni w wyjątkowo gwieździste niebo, padły na pozór przypadkowe słowa, które natychmiast odbiły się dźwięcznym echem w moim umyśle: „wiesz… najtrudniej jest chyba przyznać się przed samym sobą, że przez niemal czterdzieści lat życia można było tkwić w błędzie”.
Niezależnie od tego, czy jesteśmy zwolennikami postanowień noworocznych, czy raczej do zmiany daty podchodzimy sceptycznie lub obojętnie – Nowy Rok powoduje pewnego rodzaju napięcie.